صفرا

صفرا به معنی رنگ زرد و نیز به معنی زرد آب و آن مایعی است که کبد آنرا افراز میکند. طعم آن تلخ و دارای املاح معدنی هرگاه در مجاورت هوا واقع شود تغییر رنگ می دهد و سبز رنگ می شود . گاه در بدن ته نشین می گردد و تولید سنگ صفرا می کند . این ماده در موقع وارد شدن غذا به معده مترشح و در کیسه صفرا رویهم جمع می شود و پس از ورود غذا در معده روی آن ریخته می شود و عمل پانکراس وکار روده ها را تسهیل می کند هر گاه مجرای صفرا بسته شود صفرا به وسیله کبد داخل خون شده و تولید بیماری یرقان می کند . علائم جمع آوری صفرا در معده قی و زردی چشم و تلخی دهان و خشکی و درشتی زبان و عطش زیاد و ضعف اشتها به غذا می باشد .

کیسه صفرا را خوب بشناسید : در زیر کبد کیسه کوچکی به اندازه یک خرمای درشت و یا یک گردو وجود دارد .صفرائی که از کبد ترشح می شود درون  آن جمع می گردد و بعدا در موقع غذا خوردن با هضم غذایی این کیسه منقبض شده و مقادیری از صفرا موجود خود را وارد روده دوازدهه می کند ، کیسه صفرا متاسفانه گاهی دچار عفونت می شود و در نتیجه چرک کرده که در آن صورت علائمی شبیه به علائم آپاندیسیت ظاهر شده وب یمار دچار درد زیر دنده های راست همراه با استفراغ و لرز می شود که به اصطلاح پزشکان مجبور می شوند که صفرا را بردارد . گاهی به علت املاحی که در کیسه صفرا وجود دارد . در این کیسه سنگ به وجود می آید .به این ترتیب که تعدادی میکروب وارد کیسه صفرا شده و املاح صفرا به تدریج روی آنها رسوب می کند و سنگ به تدریج بزرگ می شود و یا ممکن است تعداد سنگها زیاد شود. گاهی دیده می شود که تا چهل با پنجاه سنگ در کیسه صفرا جمع شده است. این سنگها گاهی جلو مجرای خروجی کیسه صفرا را گرفته و انسان به انسداد صفراوی دچار می شود . باید اضافه شود که کیسه صفرا گاهی در خارج کردن صفرا تنبل می شود  بطوریکه صفرا مدت زمانی در آنجا محبوس می شود و به ناچار باید از داروهایی که کیسه صفرا را منقبض می کند و صفرا را به روده می  ریزد استفاده کرد . این نوع داروها را به اصطلاح صفرا بر می گویند. وجود  کیسه صفرا برای بدن کاملا لازم است . با این حال می توان آنرا بدون ناراحتی برداشت و بدون کیسه صفرا به زندگی عادی خود ادامه داد .

دستور برای خروج ماده صفرا از نظر طب قدیم

سنکنجبین با آب گرم بنوشید. در اخراج ماده صفرا از معده اثر تام دارد . پس از قی برای پاک کردن و تسکین حرارت معده بهتر است . رب غوره با انار، تخم کاهو ، گل نیلوفرآبی ، زرشک ، آلو بخارا ، کاسنی ، نارنج یا شربت نارنج و شربت لیمو و امثال اینها مصرف نمایند . بنفشه در طبیعت سرد و خشک . مسهل صفرا است مقدار مصرف آن از شربتش به رفق طبع و مزاج .

تمرهندی در طبیعت سرد و خشک و مسهل صفرا است و اخلاط سوخته می باشد و جهت خفقان حاد و عطش و زردی بدن مفید است . مقدار خوراک از 35تا 150 گرم میباشد بدلش آلو بخارا می باشد .

کشمش صفرا را از جوشش فرو می نشاند وبلغم را می برد و اعصاب را قوی وقلب را معتدل می کند .

غذاهای صفرا بر یعنی چه ؟

می دانیدکه یکی از وظایف مهم کبد و تهیه و ساخت صفرا است صفرا دارای خواص بسیار زیاد است . خون وقتی وارد کبد شد در آنجا تغییر می یابد و مقداری از آن در کبد باعث ساخته شدن صفرا می شود . یعنی اگر کبد دارای گردش خون منظم و سالمی نباشد نمیتواند صحیح ودرست صفرا بسازد و آنرا وارد روده کند .

کبد در شبانه روز در حدود دو کیلوگرم صفرا می سازد . این صفرا وارد کیسه می شود و از آنجا بوسیله مجرای مخصوص به روده می ریزد . اگر کبد در ساخت صفرا دچار کندی شود هضم غذاهای چرب دچار اختلال شده واحیانا دچار یرقان می شود . اگر کبد به مقدار کافی صفرا بسازد و وارد کیسه صفرا کند ، ولی صفرا در این کیسه حبس شود و نتواند وارده روده شود باز هم حالت یرقان و اختلالات هاضمه ظاهر می گردد . یعنی هم باید کبد به خوبی و به اندازه کافی صفرا ترشح کند و هم کیسه صفرا باید صفراهای ساخته شد را به آسانی در روده ریخته و چنانچه صفرا در کیسه صفرا انباشته شده و راه خارج نداشته باشد صفرای حبس شده به درون مجاری صفراوی پس زده و مانع ترشح صفرا می شود کیسه از کار ساخت صفرا باز می نماید.

وقتی این مطلب را به خوبی دانستید باید بدانید که بعضی غذاها و داروها و میوه ها دارای این خاصیت هستند که باعث ترشح مقدار زیاد صفرا به وسیله سلولهای کبدی می شود به چنین مواد و غذاها صفرا زا یا کارتپک نام داده اند ، یعنی خوردن آنها باعث می شود که سلولهای کبدی را تقویت و اگر در کار آنها تنبلی حاصل شده باشد برطرف گردد و تهیه و ساخت صفرا مجددا به حالت اول بازگردد . بعضی از غذاها و داروها خاصیت دیگری دارند یعنی کارشان این است که کیسه صفرا را منقبض کرده و باعث می شوند که تمام صفراهایی که در کبد جمع آوری شد است در اثر حرکات انقباض شدید به داخل روده بریزد . به این غذاها و داروها به اصطلاح مواد صفرابر نام نهاده اندکه دارای انواع و اقسام مختلف هستند و روغن زیتون و آب زرشک ، سولفات دو منیزی ، تره فرنگی و امثال آن در زمره آنهاست .

بدین وسیله ملاحظه می کند که انسان به مواد صفرازا و هم به مواد صفرا بر نیاز دارد زیرا این مواد وقتی با هم تجویز شوند باعث می شود که هم کبد صفرای زیادی ترشح کند و هم کیسه صفرا این صفرا ها را در روده بریزد .به هر حال اگر کبد شما خسته است . اگر عادت داریدکه غذای چرب بخورید ، اگر عادت دارید که ورزش وپیاده روی نکنید ، میوه و سبزی خام زیاد بخورید . صلاح است مواظب خود باشید زیرا خوردن غذاهای پرادویه و چرب ، شب زنده داری ، عصبانیت ، انجام کارهای سنگین و بدون تفریح باعث خستگی شدیدکبد می شود و وقتی کبد خسته شد اشتها مختل می شود. و انسان وقتی غذاهای چرب می خورد سنگین می شو و بعد از غذا تنبل می گردد . وضعش طوری می شود که نمی تواند با میل و رغبت کارکند و گرفتن رژیم های غذایی می تواند وضع مزاجی انسان را مرتب کند .

در مواردیکه مجاری کیسه صفرا مریض شده بایدکاری کرد که دوباره به کار افتد . اختلال مجرا و کیسه صفرا در اثر غذاهای گوشتی و چربی و ناسازگاری شیمیایی ترکیبات اغذیه پیدا می شود و باید توجه کرد که اختلالات عصبی نیز در بیماری مجرای کیسه صفرا تاثیر فراوان دارد مانند : غم و غصه ، نومیدی درکار ، افکارمنفی ، اندیشه های حزین زیان بخش ، خود پرستی ، و افکار ترسناک تاثیر زیادی در اختلال کار کیسه صفرا دارد واحتقان خون در کیسه صفرا اغتشاش و اختلالی در دستگاه بدن بوجود می آورد که اگر مدت زمان طولانی بشود نوعی سرطان ایجاد میکند که صفرا دگرگون می شود و خون بدن را مسموم می کند.

درمان از نظر پروفسور کاپو ایتالیائی : معالجه کیسه صفرا با رژیم انگور اگر بافر است . در موارد اختلال کیسه صفرا باید دقت و توجه کرد که انگور زیاد رسیده و شیرین نباشد . برعکس انگور ترشی باشد . اگر انگور ترش در دسترس شما نبود می توانید آب انگور شیرین را بگیرید و بعد آب خالص به آن اضافه تا شیرینی آن کم شود و یک روز در میان بجای آب انگور آب لیمو ترش را با سوپ پیاز پخته مصرف کنید . در روزیکه بجای آب انگور آب لیمو می خورید باید هر ساعت آب دو لیمو  تازه را گرفته بنوشید و ناهار و شام سوپ پیاز پخته بخورید .

برای تسهیل در رفع سمومی که در کیسه صفرا جمع می شود می توان با ورزشهای تنفسی از داخل و یا کمپرس های آب گرم از خارج کمک گرفت . کمپرس های آبگرم باید روی کبد گذاشت . وقتی کیسه صفرا درد شدید دارد هم نیم ساعت به نیم ساعت دو یا سه بار آنرا تکرار کرد و باید هر روز چهار تا شش کیلوگرم انگور مصرف کرد و انگور را باید خوب جوید و با بزاق دهان مخلوط کرد و فرو داد . کبد خود را فعال نگاهدارید . خوردن یک یا دو قاشق روغن زیتون هر صبح ناشتا کار یک صفرا بر قوی را انجام داده و کبد  احساس آرامش می کند . غوره در طبیعت سرد و خشک وعصاره آن سردتر از غوره است برطرف کننده حرارت بدن و صفراست .
----------------------------------------------------------------------------------------
خوراکیهای صفرابر
- از دم کرده بابونه به منظور صفرابر استفاده می شود.

صورت دارویی: دم کرده 2 تا 3 قاشق سوپخوری گلهای بابونه در 3 فنجان آب برای مصرف در 2 یا 3 مرتبه در روز.

- زرشک را جوشانده، شربت کنند و میل کنند.صفرا را رفع نماید.

- خوردن عصاره ترتیزک به مقدار مناسب قدرت هضم را زیاد و صفرا را از بین می برد.

- مقدار 12 گرم اقاقیا را در یک لیوان آب جوش، دم کرده قبل از نهار و شام یک استکان بنوشند که صفرابر است.

- آبغوره مقوی اعمال هضم،مقوی کبد و دافع صفرا می باشد.برای این منظور ممکن است روزانه یک قاشق مرباخوری یا غذاخوری،چند روز متوالی تناول نمایند.

- یکی از منافع سکنجبین آن است که چون آن را با یخ خنک کرده بنوشند صفرا را می برد و از التهاب حرارت معده می کاهد.

- آلبالو صفرابر خوبی است.قی و اسهال صفراوی را درمان می کند.

- پونه دارای اثر صفرابر است.