چاپ باتیک و قلم‌کارساز
چاپ باتیک
از انواع چاپ پارچه متداول در ایران، چاپ باتیک یا چاپ کلاقه‌اى بوده است. باتیک هنرى است که نخست در چین ابداع شد و بعد به کشورهاى دیگر از جمله مصر، هند، روسیه، ایران و ... راه یافت. این چاپ بیشتر روى پارچه‌هاى ابریشمى انجام مى‌شود. مراکز عمدهٔ این چاپ اسکووتبریز است.
روش کار در چاپ باتیک به این صورت است که ابتدا پارچه‌هاى ابریشمى را به وسیلهٔ ترکیبى از کربنات دو سود، صابون و جوش‌شیرین صمغ‌گیرى مى‌کنند و سپس با رتکیب تخم خربزه و روشنک سفید و نرم مى‌کنند و براى چاپ آماده مى‌کنند.
طراحى روى پارچه(باتیک)، تبریز
هنرمند ابتدا نقش‌ها را در ذهن آماده مى‌کند و قالبظها را با موم مى‌پوشاند و روى پارچه مى‌زند. موم به درون پارچه مى‌رود. سپس پارچه را به درون رنگ وارد مى‌کند که بخش‌هاى بدون موم رنگ شوند. موم مانع نفوذ رنگ مى‌شود. چنانچه مایل باشند این بخش‌ها نیز رنگ شوند، باید قالب جداگانه‌اى استفاده شود. در پایان موم یا پارافین را بعد از رنگ‌آمیزى و بخار دادن، با آب جوش جدا مى‌کنند و براى حذف موم اضافه روى پارچه، از مخلوط آب با سولفات دوسود استفاده مى‌کنند و خوب آن را آبکشى مى‌کنند. و بعد با اطوى داغ روى کاغذى که روى پارچه قرار دارد، تا آخرین ذرات نیز جدا شود.
قلم‌کارسازى
چاپ قلمکار یکى از چاپ‌هاى سنتى ایران است و امروز در اصفهان رونق خاصى دارد. در این صنعت قدیمى ایرانی، نقش به‌وسیلهٔ مهر چوبى بر روى پارچه منتقل مى‌شود. کلیشه یا مهرى که نقش روى آن زده مى‌شود را قالب گویند. جنس این قالب‌ها معمولاً از چوب گلابى است که مقاوم و سخت است و تغییر فرم نمى‌دهد.
این صنعت تا قرون ۱۰ و ۱۱ هجرى کاملاً در ایران معمول بود. و در گذشته رشت و اصفهان و کاشان از مراکز عمدهٔ آن بشمار مى‌رفته است. در دورهٔ صفوی، قلمکار زر ساخته مى‌شد. در این نوع چاپ، معمولاً پارچه‌هاى پنبه‌اى و دستباف یا انواع دیگر نظیر پوپلین، چلوارد، ... بکار مى‌رود و براى لباس، سفره، دستمال، سجاده، پرده، رومیزی، روتختى و ... مورد استفاده واقع مى‌شود. در قلم‌کارسازى معمولاً از پنج رنگ سیاه، قرمز، آبی، سبز و زرد بعنوان رنگ‌هاى اصلى و از قهوه‌اى و سایر رنگ‌هایى که از ترکیب این رنگ‌ها به‌‌دست مى‌آید، به‌عنوان رنگ‌هاى فرعى استفاده مى‌شود.
ابتدا پارچه‌ها را یک شبانه‌روز در آب رودخانه مى‌گذارند تا آبخورد شود و بعد آنها را در ظرفى محتوى پودر خمیر شده، پوست انار مى‌خوابانند تا رنگ آن به کرم تبدیل شود. پس از آن آنرا به کارگا برده و به‌وسیلهٔ قالب‌ها و رنگ‌ها، نقوشى را روى پارچه نقش مى‌کنند. ابتدا قالب‌ها را با رنگ مشکى روى پارچه مى‌زنند تا طرح اصلى مشخص شود. سپس قالب‌هاى دیگر را که هر یک داراى یک رنگ است، روى پارچه مى‌زنند. و بعد پارچه را بخار مى‌دهند. و دوباره در آب مى‌گذارند و بعد در ظرفى محتوى آبجوش و پوست انار و آلیزارین انداخته و هم مى‌نند و بعد آویزان مى‌کنند تا خشک شود و رنگ به این ترتیب تثبیت مى‌شود.
هنر و زیبایی
محور اصلی آموزش های آموزش و پرورش مدرن، استفاده از ابزار «هنر» است. ابزاری که نقش مهم خود را در فرهنگ سازی به خوبی نشان داده است.
قبل از ورود به موضوع نقش هنر در تربیت و کارکردهای آن، باید بگوییم که همواره و عادتاً، واژه هنر، تداعی زیبایی و جمال می نماید، به گونه ای که همه ی اصول هنر در بنای وجیه کلمه ی زیبا و زیبایی یکجا خلاصه شده و توسعه زیبایی، همه ی مفهوم هنر را فرا می گیرد گویی که هنر در واقع، مترادف کلمه ی زیبایی است. این تردیف در واقع ملکه ی ذهن گردیده است. و به نظر می رسد که اگر این واقعیت، نیز حقیقت داشته باشد، خلقت و آفرینش، سراسر همه، هنر خداوند است زیرا خداوند جمیل است و جز جمال خلق نمی کند.
بنابراین در تعریف اختصاری کلمه ی طیبه هنر می توان گفت:
هنر ما در زیبایی و زیبایی مولود هنر است.
انسان طبیعتاً به زیبایی گرایش دارد و کمال خود را در زیبایی می داند و این دقیق ترین توجه او به حقیقت است. زیرا حقیقت و حق، زیباترین پدیده کائنات است. آنچه که موجب خطای انسان می گردد. ایهام و ابهام در تطبیق حقیقت با واقعیت است و این زمانی حاصل می شود که، آدمی هر واقعیتی را به غلط حقیقت بداند و این اشتباه بزرگ گاهی به طور ناخودآگاه و بر اثر غفلت گریبان او را می فشارد. زیرا انسان برحسب تکرار و عادت محکوم پردازش داده ها ی حواس پنجگانه خود می باشد و همه ی وقایع را از این ورودی ها در یافت می کند و در حقیقت همه چیز را با چشم و گوش سر می گیرد و در حالی که همه ی این ها دریافت واقعیات است و نه الزاماً ادارک حقایق.
ادراک حقایق علاوه بر حواس خامسه، باید که با چشم و گوش سِر نیز، پردازش شود تا انسان معنای زلال حقیقت حق را استدراک نماید و در تایید همین نامرادی انسان است که پیامبر گرامی اسلام می فرماید:
«الهی ما عرفتک حق معرفتک»
شوپنهاور در تعریف هنر می گوید:
هنر نوعی رستگاریست، ما را از خواستن، یعنی درد و رنج آزادی می بخشد، تصاویر زندگانی را دلربایی می دهد و در تمجید هنر تولستوی بیانی دارد که عبارتست از: هنر خوب است، اگر احساسات خوب را ترویج کند. احساسات هنگامی خوبند که شعور ممیز نیک و بد، به خوبی آن ها حکم دهد و این شعور، در میان مردم یک عصر مشترک است. هنر جهانی، یک محک درونی دارد پا بر جا و بی خطا، یعنی همان وجدان پاک.
با تأمل در گفتار پیامبر عظیم‌الشان اسلام و با نگاهی به سخن شوپنهاور به این نکته ی اساسی نایل می شویم که، به نظر می رسد هنر، ترجمان شعور انسان است که برآمده و فرایند اندیشه ی پاک از فطرت الهی انسان است و در واقع انسانی که سخنگوی خداوندگار خویش بوده و در مقام خلافت او می نگارد، می گوید، ترسیم می کند، می نوازد و...
تکامل باید هدف اولیه ی همه ی هنرمندان حقیقی باشد.
فتق دیافراگمی hiatal hernia
دید کلی
فتق دیافراگمی یا فتق هیاتال عبارت است از ضعف یا کشیده شدن سوراخی که در عضله دیافراگم وجود دارد و مری از طریق آن از قفسه سینه به درون حفره شکم وارد میشود که در نتیجه آن قسمتی از معده (از کنار مری) از دیافراگم عبور کرده و وارد قفسه سینه میشود. فتق دیافراگمی اختلال نسبتا شایعی است و الزاما با علایم بالینی همراه نیست.علایم شایع
دیسفاژی (درد موقع بلع غذا) و احساس پری زیاد شکم بعد از غذا ، شایعترین علامتها هستند. ولی علایم سوزش سردل و ترش کردن و برگشت اسید معده به مری یا دهان نیز ممکن است دیده شود. علایم دیگر شامل استفراغ خونی ، تنگی نفس به علت فشار مکانیکی معده به ریه‌ها ، عفونت ریه ناشی از برگشت اسید معده به ریه‌ها (پنومونی آسپیراسیون) ، انسداد حاد معده در مراحل آخر فتق می‌باشند. وقتی معده بطور کامل وارد قفسه سینه شود ˚180 دور محور طولی خود می‌چرخد و ممکن است باعث انسداد حاد معده ، یا نرسیدن خون به معده و گانگرن معده و ... شود.علل بیماری
ایجاد فتق دیافراگمی بیشتر وابسته به سن است و در واقع ثانویه به شل شدن الیاف دیافراگم به مری و کشیده شدن مکرر آن به سمت بالاست. در صورت وجود نقص مادرزادی در حلقه عضلانی محل عبور مری از دیافراگم این فتق در نوزادان دیده میشود. از عوامل افزایش دهنده خطر ، ضربه به شکم ، یبوست مزمن و زورزدن به هنگام اجابت مزاج ، چاقی ، حاملگی ، برداشتن بار سنگین بطور مداوم که باعث میشود عضلات شکم مرتباً منقبض شوند، سیگار کشیدن و سن بالای 50 سال می‌باشند.تشخیص
گرافی (عکس) سینه میتواند در تشخیص فتق دیافراگمی کمک کند و تشخیص قطعی با آندوسکوپی و دیدن مخاط معده بالاتر از سوراخ دیافراگمی است.انواع فتق دیافراگمی
فتق‌های دیافراگمی دو نوع است و این طبقه بندی برای درمان آنها حائز اهمیت است. یک نوع که فقط قسمت کاردیای معده جابجا شده و به بالا می‌آید و فتق لغزشی نام دارد و نوع دیگر قسمت فوندوس (تنه) معده وارد قفسه سینه میشود و فتق پاراازوفاژیال (جنب مری) نام دارد.درمان
به علت احتمال عوارض خطرناک در فتق‌هایی که فوندوس معده جابجا میشود حتی در بیماران مسن نیز صرف نظر از اندازه فتق ، یا علایم آن ، باید درمان جراحی انجام شود. ولی انجام عمل جراحی در فتق‌های لغزشی وابسته به وجود علایم یا عوارض ناشی از برگشت اسید معده به مری میباشد. و جراحی در صورت عدم پاسخ به درمان دارویی الزامی میباشد. در صورتی که جراحی انجام نشود، برای بهبود علائم اقدامات زیر توصیه میشود:- از خوردن حجم زیادی از غذا در هر وعده خودداری کنید. قبل از خواب حداقل برای 2 ساعت چیزی نخورید.
- اگر اضافه وزن دارید، وزن خود را کم کنید. خیلی اتفاق افتاده است که علایم پس از پایینتر رفتن از یک وزن مشخص برطرف شده‌اند.
- از نوشیدنیهای الکلی، نوشیدنیهای حاوی کافئین ، (قهوه ، چای ، کاکائو و نوشابه) و هرگونه غذا ، آب میوه یا ادویه‌ای که علایم را بدتر می‌کنند، پرهیز کنید. آهسته غذا بخورید.
- داروهای ضد اسید
- نرم‌کننده‌های مدفوع
مباحث مرتبط با عنوان
منبع: http://daneshnameh.roshd.ir
سوزش سر دل -heartburn
سوزش
سر دل عبارت است از احساس ناراحتی در قسمت فوقانی دستگاه گوارش.
سوزش سر دل (که با نام برگشت محتویات معده به مری نیز شناخته
میشود) یک علامت است و نه یک بیماری. این مشکل ربطی به قلب
ندارد. سوزش سر دل میتواند در هر سنی رخ دهد، اما در افراد بالای 60
سال شایع‌تر است. علایم آن غالباً با حمله قلبی اشتباه گرفته
میشوند.
علایم شایع
آروغ زدن یا برگشت مختصر محتویات معده به دهان، که باعث ترش کردن میشود.
احساس سنگینی، سوزش، یا ناراحتی در قفسه سینه
مشکل در بلع
درد خفیف یا احساس نفخ
ندرتاً استفراغ
علل
سوزش سر دل همانطور که گفته شد ربطی به قلب ندارد. این حالت به دلیل برگشت اسید از معده به مری رخ میدهد. عضلاتی که قسمت بالایی معده را می‌بندند شل میشوند و به این ترتیب، مقداری از محتویات معده وارد مری شده و پوشش مخاطی آن را آزرده می‌سازد.
عوامل افزایش دهنده خطر
فتق معده (قسمتی از معده به درون قفسه سینه می‌رود).
زخم مری
استرس
رژیم غذایی نامناسب؛ پرخوری
چاقی
سیگار کشیدن
مصرف الکل
مصرف داروهایی مثل آسپیرین، داروهای مورد استفاده در آرتریت (التهاب مفصل)، یا کورتیزول
پیشگیری
سیگار نکشید، الکل ننوشید و پرخوری نکنید.
مقدار چربیها، غذاهای سرخ شده، ادویه‌جات، قهوه، چای، و رب گوجه فرنگی را در رژیم غذایی خود کم کنید.
بلافاصله پس از غذاخوردن خم نشوید، دراز نکشید، یا ورزش نکنید.
لباس تنگ نپوشید.
زیر سرخود را به هنگام خوابیدن بالا ببرید یا پایه‌های سر تخت را حدود 15-10 سانتی‌متر بالا آورید.
اگر اضافه وزن دارید، وزن خود را کم کنید.
عواقب مورد انتظار
علایم را می‌توان با درمان کنترل نمود، اما عود این حالت شایع است.
عوارض احتمالی
معمولاً انتظار نمی‌رود عارضه‌ای رخ دهد. سوزش سر دل که به‌طور مکرر و به مدت طولانی رخ دهد ممکن است نشاندهنده سایر بیماری‌ها مثل زخم معده یا دوازدهه باشد. اسید معده ممکن است به مری آسیب وارد کند.
درمان
اصول کلی
سوزش سر دل معمولاً در عرض حدول یک ساعت پس از خوردن غذا آغاز میشود و ممکن است تا چندین ساعت ادامه داشته باشد. معمولاً نیازی به مراقبت پزشکی نیست. خوردن ضد اسید به هنگام بروز سوزش سر دل و رعایت نکات پیشگیری قاعدتاً باعث کنترل علایم میشوند.
داروها
برای ناراحتی خفیف می‌توان از شربت معده (ضد اسید) استفاده کرد. شربت معده روی مخاط مری را می‌پوشاند و اسید معده را خنثی می‌سازد. دوز معمول عبارت است از یک قاشق غذاخوری یک ساعت پس از هر وعده غذایی و نیز قبل از خواب.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
با تخفیف علایم، کارهای روزمره خود را از سر گیرید.
رژیم غذایی
از غذاها و نوشیدنی‌هایی که باعث ترشح زیاد اسید میشوند پرهیز کنید، از جمله غذاهای پر ادویه، قهوه، آب میوه ترش، یا الکل. خوردن شکلات باید کنار گذاشته شود و مصرف غذاهای چرب نیز محدود شود.
غذا را در وعده‌های بیشتر و حجم کمتر در هر وعده میل کنید.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر بلع غذا مشکل‌تر شود.
اگر به هنگام سوزش سر دل خون بالا آورده شود.
اگر سوزش سر دل علی‌رغم درمان‌های خانگی ادامه یابد.
در صورتی که علایم زیر همراه سوزش سر دل وجود داشته باشند، ممکن است واقعاً حمله قلبی رخ داده باشد. بنابراین کمک اورژانس بخواهید: ـ تنگی نفس ـ تعریق ـ درد در فک، گردن و دست ـ تهوع یا استفراغ ـ احساس سرما و رطوبت
آروغ زدن یا برگشت مختصر محتویات معده به دهان، که باعث ترش کردن میشود.
احساس سنگینی، سوزش، یا ناراحتی در قفسه سینه
مشکل در بلع
درد خفیف یا احساس نفخ
ندرتاً استفراغ
علل
سوزش سر دل همانطور که گفته شد ربطی به قلب ندارد. این حالت به دلیل برگشت اسید از معده به مری رخ میدهد. عضلاتی که قسمت بالایی معده را می‌بندند شل میشوند و به این ترتیب، مقداری از محتویات معده وارد مری شده و پوشش مخاطی آن را آزرده می‌سازد.
عوامل افزایش دهنده خطر
فتق معده (قسمتی از معده به درون قفسه سینه می‌رود).
زخم مری
استرس
رژیم غذایی نامناسب؛ پرخوری
چاقی
سیگار کشیدن
مصرف الکل
مصرف داروهایی مثل آسپیرین، داروهای مورد استفاده در آرتریت (التهاب مفصل)، یا کورتیزول
پیشگیری
سیگار نکشید، الکل ننوشید و پرخوری نکنید.
مقدار چربیها، غذاهای سرخ شده، ادویه‌جات، قهوه، چای، و رب گوجه فرنگی را در رژیم غذایی خود کم کنید.
بلافاصله پس از غذاخوردن خم نشوید، دراز نکشید، یا ورزش نکنید.
لباس تنگ نپوشید.
زیر سرخود را به هنگام خوابیدن بالا ببرید یا پایه‌های سر تخت را حدود 15-10 سانتی‌متر بالا آورید.
اگر اضافه وزن دارید، وزن خود را کم کنید.
عواقب مورد انتظار
علایم را می‌توان با درمان کنترل نمود، اما عود این حالت شایع است.
عوارض احتمالی
معمولاً انتظار نمی‌رود عارضه‌ای رخ دهد. سوزش سر دل که به‌طور مکرر و به مدت طولانی رخ دهد ممکن است نشاندهنده سایر بیماری‌ها مثل زخم معده یا دوازدهه باشد. اسید معده ممکن است به مری آسیب وارد کند.
درمان
اصول کلی
سوزش سر دل معمولاً در عرض حدول یک ساعت پس از خوردن غذا آغاز میشود و ممکن است تا چندین ساعت ادامه داشته باشد. معمولاً نیازی به مراقبت پزشکی نیست. خوردن ضد اسید به هنگام بروز سوزش سر دل و رعایت نکات پیشگیری قاعدتاً باعث کنترل علایم میشوند.
داروها
برای ناراحتی خفیف می‌توان از شربت معده (ضد اسید) استفاده کرد. شربت معده روی مخاط مری را می‌پوشاند و اسید معده را خنثی می‌سازد. دوز معمول عبارت است از یک قاشق غذاخوری یک ساعت پس از هر وعده غذایی و نیز قبل از خواب.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
با تخفیف علایم، کارهای روزمره خود را از سر گیرید.
رژیم غذایی
از غذاها و نوشیدنی‌هایی که باعث ترشح زیاد اسید میشوند پرهیز کنید، از جمله غذاهای پر ادویه، قهوه، آب میوه ترش، یا الکل. خوردن شکلات باید کنار گذاشته شود و مصرف غذاهای چرب نیز محدود شود.
غذا را در وعده‌های بیشتر و حجم کمتر در هر وعده میل کنید.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر بلع غذا مشکل‌تر شود.
اگر به هنگام سوزش سر دل خون بالا آورده شود.
اگر سوزش سر دل علی‌رغم درمان‌های خانگی ادامه یابد.
در صورتی که علایم زیر همراه سوزش سر دل وجود داشته باشند، ممکن است واقعاً حمله قلبی رخ داده باشد. بنابراین کمک اورژانس بخواهید: ـ تنگی نفس ـ تعریق ـ درد در فک، گردن و دست ـ تهوع یا استفراغ ـ احساس سرما و رطوبت
سوءهاضمه
سوءهاضمه
عبارت است از یک نوع احساس ناراحتی مبهم در قفسه سینه یا شکم
بدون علت ساختاری مشخص که به هنگام خوردن یا آشامیدن یا به
فاصله کمی پس از آن رخ میدهد.
علایم شایع
تهوع خفیف
سوزش سردل
درد در قسمت فوقانی شکم
نفخ یا آروغ
احساس پری معده
ترش کردن
علل
علایم به نظر با خوردن، آشامیدن، یا بلعیدن هوا به هنگام صحبت‌کردن یا آدامس جویدن ارتباط دارند. علایم غالباً به دنبال بروز هیجات و ناراحتی‌های عاطفی به هنگام خوردن؛ مصرف بیش از اندازه دخانیات؛ یبوست؛ خوردن غذاهای خوب پخته نشده؛ خوردن غذاهای چرب؛ هضم نامناسب مواد غذایی تولیدکننده گاز مثل حبوبات، خیار، کلم و پیاز؛ آلرژی غذایی؛ یا نوشیدن الکل رخ دهد.
عوامل تشدید کننده بیماری
استرس
مصرف دخانیات
نوشیدن الکل
مصرف داروهایی که ممکن است باعث آزار و تحریک معده شوند.
خستگی یا کار زیاد
پیشگیری
از خوردن غذاهایی که آنها را خوب هضم نمی‌کنید، از جمله نوشیدنیهای گازدار، خودداری کنید.
دخانیات مصرف نکنید.
پس از غذاخوردن استراحت کنید.
به هنگام غذاخوردن سعی کنید دچار ناراحتی عاطفی نشوید.
تند غذا نخورید.
از مصرف الکل جداً پرهیز کنید.
در صورتی که علایم پایدار باشند، ممکن است واقعاً یک بیماری در دستگاه گوارش یا سایر نقاط بدن وجود داشته باشد. گاهی این علایم بدون اینکه بیماری خاصی وجود داشته باشد رخ می‌دهند. این حالت نشاندهنده عملکرد غیرطبیعی در یکی از قسمتهای ظاهراً طبیعی بدن است.
عواقب مورد انتظار
علایم را می‌توان با درمان تحت‌کنترل در آورد، اما احتمال عود علایم وجود دارند.
عوارض احتمالی
علایم حمله قلب یا بیماری جدی مری یا معده ممکن است شبیه سوءهاضمه که باعث غفلت از آن باعث بیماری جدی میشود.
درمان
اصول کلی
در موارد مزمن، بررسی‌های تشخیصی ممکن است شامل عکس‌برداری اشعه ایکس از قسمت فوقانی دستگاه گوارش و آندوسکوپی (دیدن مری و معده با وسیله مخصوص که سر آن منبع نور قرار دارد) باشد. درمان و پیشگیری مشابه هم هستند:
برای غذاخوردن وقت کافی بگذارید. غذا را به دقت و کامل بجوید. از دعوا و مرافعه و هیجانات به هنگام غذاخوردن پرهیز کنید.
بلافاصله پیش از غذا دخانیات مصرف نکنید.
بلافاصله پس از غذا از هیجانات یا ورزش پرهیز کنید.
از کارهایی که باعث رفتن هوا به درون معده میشود، مثل آدامس جویدن، خودداری کنید.
از پوشیدن لباس تنگ خودداری کنید.
در هر بار بروز سوءهاضمه مراقب بروز تغییرات در علایم باشید. اگر ماهیت، زمانبندی، تعداد دفعات یا شدت علایم تغییر کنند، امکان دارد یک بیماری جدی مطرح باشد. نمود این بیماری‌ها عبارتند از سوزش سردل ناشی از آسیب دیدن قسمت پایینی مری، بیماری کیسه صفرا، بیماری کیسه صفرا، زخم معده، یا سرطان معده
داروها
برای ناراحتی خفیف، می‌توان از شربت‌ها یا قرص‌های ضد اسید استفاده کرد.
برای ناراحتی شدید و جدی ممکن است داروهایی مثل مسدودکنده‌های 2 h ، داروهای ضدگرفتگی یا آرامبخشها برای تخفیف علایم مورد تجویز قرار گیرند.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
محدودیتی برای آن وجود ندارد. انجام منظم تمرینات ورزشی توصیه میشود.
رژیم غذایی
رژیم خاصی توصیه نمیشود. از خوردن غذاها و موادغذایی که ایجاد ناراحتی گوارشی می‌کنند خودداری کنید، خصوصاً آنهایی که در قسمت علل فهرست شده‌اند.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر الگوی علایم سوءهاضمه دچار تغییرات قابل توجهی شود.
اگر هر کدام از موارد زیر رخ دهد:
ـ استفراغ، کاهش وزن یا کم‌اشتهایی
ـ سیاه و قیری شدن اجابت مزاج یا استفراغ خون
ـ تب
ـ درد شدید در قسمت فوقانی شکم در سمت راست
ـ ادامه ناراحتی که ربطی به غذاخوردن یا آدامس جویدن نداشته باشد.
اگر سوءهاضمه با موارد زیر همراه باشد: ـ تنگی نفس ـ تعریق ـ دردی که به فک، گردن یا بازو تیر بکشد
علایم شایع
تهوع خفیف
سوزش سردل
درد در قسمت فوقانی شکم
نفخ یا آروغ
احساس پری معده
ترش کردن
علل
علایم به نظر با خوردن، آشامیدن، یا بلعیدن هوا به هنگام صحبت‌کردن یا آدامس جویدن ارتباط دارند. علایم غالباً به دنبال بروز هیجات و ناراحتی‌های عاطفی به هنگام خوردن؛ مصرف بیش از اندازه دخانیات؛ یبوست؛ خوردن غذاهای خوب پخته نشده؛ خوردن غذاهای چرب؛ هضم نامناسب مواد غذایی تولیدکننده گاز مثل حبوبات، خیار، کلم و پیاز؛ آلرژی غذایی؛ یا نوشیدن الکل رخ دهد.
عوامل تشدید کننده بیماری
استرس
مصرف دخانیات
نوشیدن الکل
مصرف داروهایی که ممکن است باعث آزار و تحریک معده شوند.
خستگی یا کار زیاد
پیشگیری
از خوردن غذاهایی که آنها را خوب هضم نمی‌کنید، از جمله نوشیدنیهای گازدار، خودداری کنید.
دخانیات مصرف نکنید.
پس از غذاخوردن استراحت کنید.
به هنگام غذاخوردن سعی کنید دچار ناراحتی عاطفی نشوید.
تند غذا نخورید.
از مصرف الکل جداً پرهیز کنید.
در صورتی که علایم پایدار باشند، ممکن است واقعاً یک بیماری در دستگاه گوارش یا سایر نقاط بدن وجود داشته باشد. گاهی این علایم بدون اینکه بیماری خاصی وجود داشته باشد رخ می‌دهند. این حالت نشاندهنده عملکرد غیرطبیعی در یکی از قسمتهای ظاهراً طبیعی بدن است.
عواقب مورد انتظار
علایم را می‌توان با درمان تحت‌کنترل در آورد، اما احتمال عود علایم وجود دارند.
عوارض احتمالی
علایم حمله قلب یا بیماری جدی مری یا معده ممکن است شبیه سوءهاضمه که باعث غفلت از آن باعث بیماری جدی میشود.
درمان
اصول کلی
در موارد مزمن، بررسی‌های تشخیصی ممکن است شامل عکس‌برداری اشعه ایکس از قسمت فوقانی دستگاه گوارش و آندوسکوپی (دیدن مری و معده با وسیله مخصوص که سر آن منبع نور قرار دارد) باشد. درمان و پیشگیری مشابه هم هستند:
برای غذاخوردن وقت کافی بگذارید. غذا را به دقت و کامل بجوید. از دعوا و مرافعه و هیجانات به هنگام غذاخوردن پرهیز کنید.
بلافاصله پیش از غذا دخانیات مصرف نکنید.
بلافاصله پس از غذا از هیجانات یا ورزش پرهیز کنید.
از کارهایی که باعث رفتن هوا به درون معده میشود، مثل آدامس جویدن، خودداری کنید.
از پوشیدن لباس تنگ خودداری کنید.
در هر بار بروز سوءهاضمه مراقب بروز تغییرات در علایم باشید. اگر ماهیت، زمانبندی، تعداد دفعات یا شدت علایم تغییر کنند، امکان دارد یک بیماری جدی مطرح باشد. نمود این بیماری‌ها عبارتند از سوزش سردل ناشی از آسیب دیدن قسمت پایینی مری، بیماری کیسه صفرا، بیماری کیسه صفرا، زخم معده، یا سرطان معده
داروها
برای ناراحتی خفیف، می‌توان از شربت‌ها یا قرص‌های ضد اسید استفاده کرد.
برای ناراحتی شدید و جدی ممکن است داروهایی مثل مسدودکنده‌های 2 h ، داروهای ضدگرفتگی یا آرامبخشها برای تخفیف علایم مورد تجویز قرار گیرند.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
محدودیتی برای آن وجود ندارد. انجام منظم تمرینات ورزشی توصیه میشود.
رژیم غذایی
رژیم خاصی توصیه نمیشود. از خوردن غذاها و موادغذایی که ایجاد ناراحتی گوارشی می‌کنند خودداری کنید، خصوصاً آنهایی که در قسمت علل فهرست شده‌اند.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر الگوی علایم سوءهاضمه دچار تغییرات قابل توجهی شود.
اگر هر کدام از موارد زیر رخ دهد:
ـ استفراغ، کاهش وزن یا کم‌اشتهایی
ـ سیاه و قیری شدن اجابت مزاج یا استفراغ خون
ـ تب
ـ درد شدید در قسمت فوقانی شکم در سمت راست
ـ ادامه ناراحتی که ربطی به غذاخوردن یا آدامس جویدن نداشته باشد.
اگر سوءهاضمه با موارد زیر همراه باشد: ـ تنگی نفس ـ تعریق ـ دردی که به فک، گردن یا بازو تیر بکشد
سرطان معده
مرکز تحقیقات سرطان انستیتو کانسر
معده گشادترین بخش لوله گوارش است. ظرفیت طبیعی آن حدود یک لیتر
می باشد. موقعیت و شکل معده ثابت نیست زیرا تا حد زیادی به حالت بدن،
میزان محتویات معده، فشار احشای مجاور و تونوس معدی وابسته است. انتهای
بالای معده توسط مری به سمت دیافراگم کشیده میشود وانتهای پابینی آن به علت
اتصال به دورازدهه ناحدودی متحرک است.
جلوگیری از خوردن آلوده به باکتری ( روشهای نگهداری بهتراز موادغذایی و دسترسی تمامی طبقات اجتماعی – اقتصادی به یخچال جهت نگهداری غذا باعث کاهش بلع باکتریهای خارجی شده است).
میزان بروز مرکز ومیرسرطان معده به دلایل نامشخص درطی 60 سال اخیرکاهش یافتهاند سرطان معده درطبقات اجتماعی– اقتصادی پایین شایعتراست. مهاجرانی که از مناطق باشیوع بالابه نواحی باشیوع پایین سفر کردهاند، استعداد ابتلای قبلی را حفظ نموده اند ولی ریسک گرفتاری در فرزندان آنها شبیه جمعیت محل اسکان جدید خواهد بود. این یافته نشان میدهد که احتمالاً یک عامل محیطی که از سنین پایین نشان میدهدکه احتمالاً یک عامل محیطی که از سنین پایین شخص را تحت تاثیر قرار میدهد مسئول ایجاد سرطان معده است وبیش از همه عوامل مستعد کننده سرطان موجود در برنامه غذایی مورد توجه قرارگرفتهاند.
عوامل موثر در سرطان معده:
1- مصرف طولانی غظت بالایی از نیتراتها درغذاهای دودی. خشک ونمک سود
1-1 عوامل خارجی که سبب رشد باکتریهای تبدیل کننده نیترات درمعده میگردند
• غذای الوده به باکتری
• عفونت بانوعی باکتری با نام هلیکوباکترپیلوری
2-1 عوامل داخلی که سبب رشد باکتریهای تبدیل کننده نیترات درمعده می گردند
• کاهش اسیدیته معده
• جراحی معده درگذشته ( برداشتن قسمت انتهای معده
• گاستریت آتروفیک ( بیماریی که درخلال آن جدارمعده دچار تحلیل می شود)
• تماسهای طولانی با داروهایی که ترشح اسید معده را می کاهند(H2 بلوگرها)
2- زخم های معده وبرخی پولیپها( پولیپهایی که استعداد بدخیمی دارند)
3- هیپرتروفی شدید ( رشد بیش از حد سلولها) درچین های معده باشیوع بالای بدخیمی همراه است
4- در افراد دارای گروه خونی A نسبت به گروه خونی O ، میزان بروز سرطان معده بیشتر است
شرح بیماری وعلائم
سرطانهای سطحی دراکثر موارد علامتی ایجاد نمی کنند با رشد تومور بیمار از ناراحتی درقسمت فوقانی شکم شکایت دارد که از یک احساس پری مبهم بعد از غذا خوردن تا درد شدید متغیر است. بیاشتهایی که . غالباً با تهوع خفیف همراه می باشد، شایع است ولیکن شکایت اولیه بیمار نمی باشد درنهایت کاهش وزن ایجاد می شود.
تهوع واستفراغ به ویژه هنگامی که تومور درناحیه انتهایی معده قراردارد از علائم اصلی هستند. در تومورهای ناحیه ابتدایی معده. اختلال در بلع ( دیسفاژی) علامت اصلی بیماری است. درمراحل اولیه سرطان معده ، علائم فیزیکی وجود ندارد وکشف توده شکمی قابل لمس دراغلب موارد نشان دهنده رشد طولانی مدت وانتشار موضعی تومور می باشد. شایعترین محل برای انتشار خونی تومور معده، کبد است . کم خونی فقر آهن درمردها وخون مخفی درمدفوع درهردوجنس باید شک به ضایعات دستگاه گوارش را برانگیزاند
تشخیص :
رادیو گرافی ساده ترین شیوه تشخیصی جهت ارزیابی یک بیمارمبتلا به شکایات از ناحیه سرمعده میباشد . بیوبسی به کمک آندوسکپی از معده وبررسی میکروسکپی روی نمونههایی که با برس تهیه شده‌اند جهت رد تشخیص بدخیمی در تمام مبتلایان به زخم معده اندیکاسیون دارند.
• درصورت وجود شرایط زیر می توان از انجام آندوسکوپی صرف نظر نمود:
1- اگر نمای رادیو گرافیک ضایعه به طور مشخص خوش خیم باشد.
2- اگر پس از 6 هفته دررایو گرافی مجدد زخم به طور کامل ترمیم شده باشد .
3- اگر پیگیری با رادیو گرافی با ماده حاجب (ماده شیمیایی که در عکس برداری به کار می رود) پس از چند ماه طبیعی باشد.
درمان :
برداشتن کامل تومور به کمک جراحی وبرداشتن غدد لنفاوی مجاور تنها شانس بهبودی می باشد.
برداشتن معده به طور ناکامل درمان انتخابی بیماران مبتلا به سرطان قسمت انتهایی معده است درصورتیکه برای تومورهای ابتدایی معده برداشتن کامل یا نزدیک به کامل معده الزامی است .
• برداشتن وسیع غدد لنفاوی به همراه جراحی معده موجب افزودن خطر بروز عوارض گردیده وطول عمر بیماران را نیز بالا نمی برد عود تومور تا 8 سال پس از جراحی امکان پذیر است
• پیش آگهی بیماران بعداز جراحی به وسعت نفوذ تومور به جدارمعده وابسته است .
• آدنوکارسینوم معده دربرابر اشعه تقریباً مقاوم است . نقش اصلی پرتودرمانی درسرطان معده فقط درجهت تسکین درد میباشد. پرتو درمانی به تنهایی بعداز برداشتن ضایعه ، میزان بقا را بالا نمی برد ولیکن اضافه نمودن داروی شیمی درمانی به پرتودرمانی موجب بهبودی اندکی درمیزان بقا گردید
• داروهایی که درشیم درمانی سرطان معده به کرا میروند موجب کاهش حجم تومور میشوند.
• شیمی درمانی بعد از جراحی همراه پرتو درمانی باعث کاهش عود وطولانی شدن طول عمر بیماران می‌گردد
• پرتو درمانی و شیمی درمانی درصورتیکه به طور توام پس از عمل جراحی بکار برده شوند موجب افزایش بقا میگردند.
• در صورت فقدان تجمع مایع در شکم و انتشار شدید تومور به کبد یا صفاق باید اقداماتی در جهت برداشتن ضایعه اولیه صوت گیرد چرا که کم کردن حجم تومور باقیمانده بهترین روش تسکین بیماری است.
جلوگیری از خوردن آلوده به باکتری ( روشهای نگهداری بهتراز موادغذایی و دسترسی تمامی طبقات اجتماعی – اقتصادی به یخچال جهت نگهداری غذا باعث کاهش بلع باکتریهای خارجی شده است).
میزان بروز مرکز ومیرسرطان معده به دلایل نامشخص درطی 60 سال اخیرکاهش یافتهاند سرطان معده درطبقات اجتماعی– اقتصادی پایین شایعتراست. مهاجرانی که از مناطق باشیوع بالابه نواحی باشیوع پایین سفر کردهاند، استعداد ابتلای قبلی را حفظ نموده اند ولی ریسک گرفتاری در فرزندان آنها شبیه جمعیت محل اسکان جدید خواهد بود. این یافته نشان میدهد که احتمالاً یک عامل محیطی که از سنین پایین نشان میدهدکه احتمالاً یک عامل محیطی که از سنین پایین شخص را تحت تاثیر قرار میدهد مسئول ایجاد سرطان معده است وبیش از همه عوامل مستعد کننده سرطان موجود در برنامه غذایی مورد توجه قرارگرفتهاند.
عوامل موثر در سرطان معده:
1- مصرف طولانی غظت بالایی از نیتراتها درغذاهای دودی. خشک ونمک سود
1-1 عوامل خارجی که سبب رشد باکتریهای تبدیل کننده نیترات درمعده میگردند
• غذای الوده به باکتری
• عفونت بانوعی باکتری با نام هلیکوباکترپیلوری
2-1 عوامل داخلی که سبب رشد باکتریهای تبدیل کننده نیترات درمعده می گردند
• کاهش اسیدیته معده
• جراحی معده درگذشته ( برداشتن قسمت انتهای معده
• گاستریت آتروفیک ( بیماریی که درخلال آن جدارمعده دچار تحلیل می شود)
• تماسهای طولانی با داروهایی که ترشح اسید معده را می کاهند(H2 بلوگرها)
2- زخم های معده وبرخی پولیپها( پولیپهایی که استعداد بدخیمی دارند)
3- هیپرتروفی شدید ( رشد بیش از حد سلولها) درچین های معده باشیوع بالای بدخیمی همراه است
4- در افراد دارای گروه خونی A نسبت به گروه خونی O ، میزان بروز سرطان معده بیشتر است
شرح بیماری وعلائم
سرطانهای سطحی دراکثر موارد علامتی ایجاد نمی کنند با رشد تومور بیمار از ناراحتی درقسمت فوقانی شکم شکایت دارد که از یک احساس پری مبهم بعد از غذا خوردن تا درد شدید متغیر است. بیاشتهایی که . غالباً با تهوع خفیف همراه می باشد، شایع است ولیکن شکایت اولیه بیمار نمی باشد درنهایت کاهش وزن ایجاد می شود.
تهوع واستفراغ به ویژه هنگامی که تومور درناحیه انتهایی معده قراردارد از علائم اصلی هستند. در تومورهای ناحیه ابتدایی معده. اختلال در بلع ( دیسفاژی) علامت اصلی بیماری است. درمراحل اولیه سرطان معده ، علائم فیزیکی وجود ندارد وکشف توده شکمی قابل لمس دراغلب موارد نشان دهنده رشد طولانی مدت وانتشار موضعی تومور می باشد. شایعترین محل برای انتشار خونی تومور معده، کبد است . کم خونی فقر آهن درمردها وخون مخفی درمدفوع درهردوجنس باید شک به ضایعات دستگاه گوارش را برانگیزاند
تشخیص :
رادیو گرافی ساده ترین شیوه تشخیصی جهت ارزیابی یک بیمارمبتلا به شکایات از ناحیه سرمعده میباشد . بیوبسی به کمک آندوسکپی از معده وبررسی میکروسکپی روی نمونههایی که با برس تهیه شده‌اند جهت رد تشخیص بدخیمی در تمام مبتلایان به زخم معده اندیکاسیون دارند.
• درصورت وجود شرایط زیر می توان از انجام آندوسکوپی صرف نظر نمود:
1- اگر نمای رادیو گرافیک ضایعه به طور مشخص خوش خیم باشد.
2- اگر پس از 6 هفته دررایو گرافی مجدد زخم به طور کامل ترمیم شده باشد .
3- اگر پیگیری با رادیو گرافی با ماده حاجب (ماده شیمیایی که در عکس برداری به کار می رود) پس از چند ماه طبیعی باشد.
درمان :
برداشتن کامل تومور به کمک جراحی وبرداشتن غدد لنفاوی مجاور تنها شانس بهبودی می باشد.
برداشتن معده به طور ناکامل درمان انتخابی بیماران مبتلا به سرطان قسمت انتهایی معده است درصورتیکه برای تومورهای ابتدایی معده برداشتن کامل یا نزدیک به کامل معده الزامی است .
• برداشتن وسیع غدد لنفاوی به همراه جراحی معده موجب افزودن خطر بروز عوارض گردیده وطول عمر بیماران را نیز بالا نمی برد عود تومور تا 8 سال پس از جراحی امکان پذیر است
• پیش آگهی بیماران بعداز جراحی به وسعت نفوذ تومور به جدارمعده وابسته است .
• آدنوکارسینوم معده دربرابر اشعه تقریباً مقاوم است . نقش اصلی پرتودرمانی درسرطان معده فقط درجهت تسکین درد میباشد. پرتو درمانی به تنهایی بعداز برداشتن ضایعه ، میزان بقا را بالا نمی برد ولیکن اضافه نمودن داروی شیمی درمانی به پرتودرمانی موجب بهبودی اندکی درمیزان بقا گردید
• داروهایی که درشیم درمانی سرطان معده به کرا میروند موجب کاهش حجم تومور میشوند.
• شیمی درمانی بعد از جراحی همراه پرتو درمانی باعث کاهش عود وطولانی شدن طول عمر بیماران می‌گردد
• پرتو درمانی و شیمی درمانی درصورتیکه به طور توام پس از عمل جراحی بکار برده شوند موجب افزایش بقا میگردند.
• در صورت فقدان تجمع مایع در شکم و انتشار شدید تومور به کبد یا صفاق باید اقداماتی در جهت برداشتن ضایعه اولیه صوت گیرد چرا که کم کردن حجم تومور باقیمانده بهترین روش تسکین بیماری است.
اختلالات مربوط به مری
مری لوله ای عضلانی با دیواره ای مخاطی است که از ته حلق شروع شده و در حدود 4سانتیمتری زیر دیافراگم پایان می یابد . اسفنگتر تحتانی که اسفنگتر مری معده ای نیز گفته می شود در محل اتصال مری به معده قرار دارد و اسفنگر فوقانی در محل اتصال حلق و مری قرار دارد .
اختلال در بلع ( دیسفاژی) : شایعترین نشانه در بیماری مری است
آکلازی : عدم وجود یا نارسایی در حرکات دودی قسمت انتهایی مری
علایم : سختی در بلع ، احساس چسبیدن غذا به مری ، پیروزیس ، عوارض ریوی
تشخیص : بلع باریم ، توموگرافی کامپیوتری ، آندوسکوپی ، مانومتری مری
مراقبت و درمان : بیمار به آرامی غذا بخورد ، همراه غذا آب بنوشد ، بلوک کننده های کانال کلسیم و نیتراتها ، تزریق سم بوتولینوم به مری ، در نهایت اتساع مری با فشار هوا یا عمل جراحی
اسپاسم منتشر : نوعی اختلال حرکتی مری است که علت آن ناشناخته است اما تنیدگی میتواند در مری ایجاد انقباض کند .
علایم : سختی یا درد هنگام بلع ، درد قفسه سینه مشابه اسپاسم کرونر
تشخیص : مانومتری مری ، بلع باریم
مراقبت و درمان : آرامبخشها ، نیتراتهای طولانی اثر ، بلوک کننده های کانال کلسیم ، خوردن غذا به مقدار کم و در دفعات بیشتر ، غذای نرم ، ایجاد اتساع به وسیله هوا ، ازوفاگومیوتومی ، جراحی
فتق هیاتال : دو نوع دارد
1 - محوری یا لغزشی : قسمت بالایی معده و محل اتصال مری به معده به طرف بالا حرکت کرده و به درون و بیرون قفسه سینه می لغزد
2- فتق مجاور مری:زمانی ایجاد می شود که تمام قسمت مری از دیافراگم به درون قفسه سینه حرکت کرده و در مجاورت مری قرار می گیرد
علایم : در فتق محوری سوزش سر دل ، ریگورژیتاسیون ، بلع مشکل
در مجاور مری احساس پری یا درد قفسه سینه بعد از هر غذا ،ریفلاکس معمولا ایجاد نمیشود چون اسفنگتر مری سالم است . عوارض آن شامل خونریزی ، انسداد و احتقان است
تشخیص : اشعه ایکس،بلع باریم و فلوروسکوپی
مراقبت و درمان : در نوع محوری خوردن غذا به مقدار کم و دفعات بیشتر ، تا یک ساعت بعد از خوردن غذا از دراز کشیدن خودداری کند ، سر تخت بالا باشد ، درمان داخلی و جراحی فتق مجاور مری مشابه ریفلاکس است و گاهی نیازمند جراحی اورژانس هستند
دیورتیکول : بیرون زدگی بافت مخاط و زیر مخاطی از دیواره ضعیف عضلانی
علایم دیورتیکول : در دیورتیکول حلقی بلع مشکل ، احساس پری در گردن ، ریگورژیتاسیون ، صدای غلغل بعد از خوردن غذا ، تنفس بدبو و احساس ترشی دهان
در نوع میانی نشانه ها حاد نیستند . در نوع اپی فرنیک هم گاهی سختی بلع و درد قفسه سینه ایجاد می شود
تشخیص : بلع باریم ، ازوفاگوسکوپی معمولا انجام نمی شود ( پارگی دیورتیکول)
درمان : در نوع حلقی مری تنها درمان جراحی و برداشتن دیورتیکول است و بعد ایجاد برشی در عضله انگشتری حلقی
پارگی مری : بوسیله فرورفتن جسم برنده یا گلوله یا در خلال جراحی یا آندوسکوپی
علایم : درد مداوم ، سختی بلع ،عفونت ، تب ، لکوسیتوز، افت فشارخون ، پنوموتوراکس
تشخیص : با استفاده از اشعه ایکس ، فلوروسکوپی
مراقبت و درمان : بدلیل خطر عفونت از آنتی بیوتیک استفاده میشود سوند بینی معده ای جهت کاهش ترشحات و پیشگیری از ریفلاکس ممنوعیت مواد خوراکی ، تغذیه کامل وریدی و جراحی در صورت نیاز
جسم خارجی در مری : درد و اشکال در بلع ، گاهی تنگی نفس به علت فشار وارده به نای
درمان : دادن اسید تارتاریک و سدیم بیکربنات ، گلوکاگون برای شل کردن عضلات ، در صورت عدم موفقیت استفاده از آندوسکوپی
سوختگی های شیمیایی : در اثر داروهای غیر قابل حل،بلع اسید با باز قوی
علایم : اشکال در تنفس به دلیل ادم گلو یا تجمع ترشحات، درد شدید هنگام بلع
درمان : ممنوعیت مواد خوراکی ، درمان شوک ، درد و دیسترس تنفسی ، گذاشتن سوند بینی معده ای ، مصرف کورتون ، آنتی بیوتیک ، متسع کردن مری ، در صورت درمان نشدن استفاده از روش جراحی
ریفلاکس معده به مری : به علت عدم کفایت اسفنگترتحتانی مری ، تنگی پیلور یا اختلال در حرکات دودی
علایم : پیروزیس ، دیس پپسی ، بلع مشکل ، پس زدن غذا ، افزایش ترشح بزاق ، التهاب مری
تشخیص : اندازه گیری PHمری برای 12-36 ساعت ، آندوسکوپی ، بلع باریم ، پایش بیلی روبین جهت اندازه گیری الگوی برگشت صفرا
ساختار معده
خلاصه : وظایف معده، شناخت بیماریهای معده، گیاهان و داروهای مفید و توضیحات لازم
متن کل خبر : شناخت معده :
از لحاظ آناتومی در معده 4 ناحیه قابل تشخیص میباشد. کاردیا (Cardia) در محل اتصال به مری ، فوندوس (fudus) یا طاق معده ، تنه معده (Body) و پیلور (Pylorus) یا باب‌المعده که در محل اتصال معده به دوازدهه قرار دارد. حجم معده در حدود 1.5 - 1 لیتر میباشد که در برخی افراد تا 4 لیتر هم افزایش می‌یابد. مخاط معده دارای چینهایی طولی است که صاف شدن این چینها به انبساط معده کمک می‌کند.
کارکرد معده :
هنگامی که غذا بلعیده میشود، از راه مری داخل معده میشود و برای مدتی در آنجا باقی می‌ماند. غذا از زمانی که در معده است در معرض فعل و انفعالات فیزیکی و شیمیایی هضم کننده‌های معده از جمله حرکات معده و اسید و آنزیمها قرار می‌گیرد. هنگامی که محتویات معده به صورت یک مایع نسبتا غلیظ درآمد، غذا وارد دوازدهه میشود.
دیواره معده :
مشخصات بافت شناسی لایه‌های چهارگانه دیواره معده به شرح زیر میباشد :
طبقه مخاطی :
سلولهای پوششی مخاط معده از نوع منشوری ساده است که با فرو رفتن در عمق آستر ، چاله‌های معدی را بوجود می‌آورند. ترشحات غدد گاستریک به عمق این چاله‌ها تخلیه و سپس به سطح معده می‌رسد. سلولهای پوششی مخاط موکوس خنثی ترشح می‌کند. موکوس مترشحه بوسیله سلولهای پوششی لایه ضخیمی را در سطح سلولها تشکیل داده و آنها را از اثرات اسید معده محافظت می‌کند.
آستر مخاط :
بافت همبند شلی است حاوی الیاف کلاژن و رتیکولر ، سلولهای لنفاوی و رشته‌های عضلانی صاف منشعب از عضلات مخاطی. غدد لوله‌ای ساده یا منشعب معدی نیز در آستر قرار دارند. عضلات مخاطی ، عمقیترین لایه مخاط می‌باشند که از عضلات صاف حلقوی در داخل و عضلات صاف طولی در خارج تشکیل شده‌اند.
طبقه زیر مخاط :
در معده بافت همبند فیبر و الاستیکی است شبیه لایه زیر مخاط سایر نواحی لوله گوارش که با پیشروی در زیر طبقه مخاطی باعث پیدایش چینهای طولی میشود.
طبقه عضلانی :
در معده متفاوت از سایر قسمت های لوله گوارش بوده و از سه لایه عضلانی به صورت مورب در داخل ، حلقوی در وسط و طولی در خارج تشکیل شده است. عضلات حلقوی در ناحیه پیلور ضخیم شده و اسفنکتر پیلوریک را بوجود می‌آورد. سطح خارجی معده توسط سروز یا به عبارت دیگر ، لایه احشایی صفاق پوشیده شده است.
غدد معدی :
غدد معدی در نایحه کاردیا و پیلور از نوع موکوسی هستند که ترشحات خود را به عمق چاله‌ها می‌ریزند. علاوه بر سلولهای موکوسی ، تعدادی سلول متمایز نشده و سلولهای APUD ترشح کننده گاسترین نیز در دیواره این غدد دیده میشود. قسمت نزدیک به چاله را گردن غده ، انتهای نزدیک به عضلات مخاطی را قاعده و حد فاصل این دو ناحیه را تنه غده می‌نامند. سلولهای مختلفی که در قسمتهای سه‌گانه غدد معدی یافت میشوند، عمل ترشح مواد و آنزیمهای مختلف را برای هضم مواد غذایی را انجام می‌دهند.
انواع سلولهای موجود در غده‌های معده :
سلولهای موکوس گردن :
سلولهایی هستند با شکل نامنظم که در حد فاصل سلولهای جداری یا مرز نشین فشرده شده‌اند و با رنگ‌آمیزی به سختی از سلولهای اصلی قابل تشخیص هستند. موکوس مترشحه از این سلولها اسیدی است و از موکوس مترشحه از سلولهای سطحی که خنثی میباشد، متفاوت است.
سلولهای متمایز نشده :
این سلولها به عنوان سلولهای ریشه‌ای در اثر تکثیر و تمایز همه سلولهای پوششی معده شامل سلولهای موکوسی ، جداری ، انترو اندوکرین و اصلی را جایگزین می‌کنند. فعالیت این سلولها در ضمن آسیبهای اپیتلیال افزایش یافته و به التیام سریع زخم کمک می‌کند. در شرایط عادی سلولهای پوششی معده هر 4 - 3 روز تجدید میگردند.
سلولهای اصلی :
این سلولها در تنه و قاعده غدد یافت میشوند. این سلولها دارای سیتوپلاسم بازوفیل بوده و دارای شبکه آندوپلاسمی خشن هستند که مشخصه سلولهای پروتئین ساز است. این سلولها ، آنزیمهای پپسین (برای تجزیه پروتئینها)، لیپاز (برای تجزیه چربیها) و رنین (برای انعقاد شیر) را سنتز و ترشح می‌کنند.
سلولهای کناری یا مرز نشین :
سلولهای اسیدوفیل هستند که در تمام قسمتهای غدد معدی یافت میشوند. این سلولها حاوی تعداد زیادی میتوکندری هستند. سطح سلولها دارای فرورفتگی عمیق و حاوی میکرویلیهای بلند هستند. سلولهای کناری مسئول ترشح اسید معده هستند. میزان ترشح اسید معده توسط اعصاب کولینرژیک ، هورمون گاسترین و هیستامین تحریک می‌گردد. این سلولها فاکتور داخلی معده را ترشح می‌کنند که باعث جذب ویتامین B12 میشود. در صورت عدم ترشح این فاکتور، جذب ویتامین B12 مختل شده و سنتز هموگلوبین صورت نمی‌گیرد و یک نوع کم خونی بوجود می‌آید.
سلولهای انترو اندوکرین :
ترشحات این سلولها از سطح قاعده‌ای به رگهای خونی منتقل میشود. این سلولها در فوندوس معده ، سروتونین را برای تحریک عضلات جدار معده و روده و در پیلور ، گاسترین را برای تحریک ترشح سلولهای کناری ترشح می‌کنند.
اعمال و وظایف معده :
معده ارگانی است برای تجمع و هضم اولیه مواد غذایی خورده شده. مواد غذایی در معده 4 - 3 ساعت توقف کرده و با ترشحات معده که پس از خوردن غذا به یک لیتر می‌رسد، مخلوط شده و کیموس نامیده میشود. ضمن تشکیل کیموس معدی ، اسفنکتر کاردیا مانع از برگشت محتویات معده به مری میشود. پس از آماده شدن کیموس معدی ، تحت تاثیر PH اسیدی آن اسفنکتر پیلوریک باز شده و موجب تخلیه محتویات معده به دوازدهه می‌گردد. از دیگر وظایف معده ترشح آنزیمهای گوارشی ، اسید معده و فاکتور ضد کم خونی است.
بیماریهای معده :
زخم معده :
به معنی آسیب سلولهای پوششی معده است که اسید معده از آن طریق به بافتهای عمقی نفوذ کرده و باعث زخم شدن معده میشود. از علایم زخم معده ، وجود خون در مدفوع و گرسنگی زیاد است.
گیاهان ،میوه و سبزیجاتی که برای پیشگیری و یا درمان زخم معده مفید می باشند :
بابونه
جینسنگ
شیرین بیان
کلم
زنجبیل (زنجفیل)
کتان
موز
سنجد
التهاب یا تورم معده :
به التهاب معده ، گاستریت هم گفته میشود. التهاب ممکن است در اثر مسمومیت بوجود بیاید. علایم التهاب معده ، دل درد ، استفراغ و اسهال و گاهی تب است.
درمان ورم معده همراه با سوزش و تقویت معده با دارویی گیاهی بدون عارضه
درمان ترش،ا ورم، درد و ضعف معده با معجون گیاهی بدون عارضه
گیاهان مفید جهت ورم معده :
شیرین بیان
بابونه
شوید
انگور
عکسهای حیفا وهبی
هیفا وهبی خواننده مشهور و محبوب عرب ، چندی پیش در یکی از مجلل ترین مراسم عروسی جهان ، رسما به همسری “احمد ابو هشیمه” که یک سرمایه گذار بزرگ مصری است در آمده است . این مراسم باشکوه در بیروت برگزار شده و بالغ بر ۱۰ میلیون دلار هزینه در بر داشته است . در این مراسم هنرمندان بزرگ عرب و شخصیت های مهم سیاسی نیز حضور داشتن ، به شکلی که برای برگزاری این مراسم ارتش و پلیس بیروت امنیت مهمانان و برگزاری مراسم را بعهده داشت.